Τρίτη 23 Μαΐου 2017

Νησιά Φαντάσματα

  Ως Νησιά Φαντάσματα, αναφέρονται τα νησιά που είχαν καταγραφεί σε χάρτες της εποχής και για κάποιο διάστημα της Ιστορίας θεωρούνταν υπαρκτά ενώ στην πραγματικότητα, αποδείχθηκε πως δεν υπάρχουν. Όσο οι ωκεανοί - κυρίως ο Ατλαντικός - έμεναν ανεξερεύνητοι και άγνωστοι, οι χαρτογράφοι της κάθε εποχής σχεδίαζαν στους χάρτες τους νησιά για τα οποία οι γνώσεις τους απέρρεαν από αναφορές εξερευνητικών ταξιδιών που είχαν γίνει μέχρι και πολλούς αιώνες πριν αλλά και από παρατηρήσεις πιο σύγχρονων - κατά την εποχή - θαλασσοπόρων οι οποίες, σε πολλές περιπτώσεις ήταν λανθασμένες. Νησιά Φαντάσματα προέκυπταν και από μύθους, οφθαλμαπάτες, φυσικά φαινόμενα άγνωστα προς τον παρατηρητή όπως παγόβουνα ακόμα και από εσκεμμένες ψευδείς αναφορές. Τέτοια νησιά όμως είναι και οι περιπτώσεις που ενώ η ύπαρξη τους ισχύει, κατά την συνέχεια της εξερεύνησης αποδεικνύεται πως δεν είναι νησιά αλλά μέρος  μια ηπειρωτικής χώρας όπως στην περίπτωση της Καλιφόρνια. Τα Νησιά Φαντάσματα όμως, δεν έπαψαν να υπάρχουν ακόμα και όταν εξερευνήθηκαν όλες οι θάλασσες του πλανήτη μας. Ακόμα και στην εποχή μας παρατηρούνται φαινόμενα μικρών νησιών που βυθίζονται λόγο κάποιας ηφαιστειακής ή σεισμικής δραστηριότητας αλλά και λόγω της ανόδου της στάθμης της θάλασσας. Ας δούμε μερικά. 

  Από το έργο “Τιμαίος” του Πλάτωνα εμφανίζεται το πρώτο νησί φάντασμα της Ιστορίας. Το νησί αυτό είναι η Ατλαντίδα. Κατά το κείμενο, ο Κριτίας αφηγείται για ένα νησί το οποίο πριν 9.000 χρόνια πριν την εποχή του, βρισκόταν πέρα από τις Ηράκλειες Στήλες του οποίου οι βασιλιάδες είχαν κατακτήσει αρκετά μέρη της Ευρώπης και τις Αφρικής. Σε μία προσπάθεια να κατακτήσουν την Αθήνα, οι Αθηναίοι τους απόκρουσαν και έπειτα το νησί αυτό βυθίστηκε. Αν και εικάζεται πως η αναφορά αυτή του Κριτία ήταν παραβολική για να στηρίξει τις απόψεις του, ενέπνευσε την δημιουργία αρκετών μύθων. Το 1669, ο Γερμανός ιερέας και γεωγράφος Ατανάζιους Κίρχερ, δημιούργησε έναν χάρτη ο οποίος παρουσιάζει την Ατλαντίδα στην μέση του ωκεανού από την οποία πήρε το όνομα του. Του Ατλαντικού. Ο χάρτης αυτός, είναι σχεδιασμένος αντίθετα από τα σημεία του ορίζοντα. 

Το πρώτο νησί φάντασμα που αναφέρεται ως αποτέλεσμα κάποιας θαλάσσιας εξερεύνησης είναι η Θούλη από το ταξίδι του Πυθέα τον 4ο αιώνα π.Χ..  Ο Πυθέας, εξερευνώντας τις άγνωστες θάλασσες της βόρειας Ευρώπης, έχοντας πλεύσει βορειότερα της Αλβιονας (Μεγάλη Βρετανία), ανακάλυψε εκείνο το νησί το οποίο για αιώνες, είχε γίνει σημείο αναφοράς ως το βορειότερο σημείο του κόσμου. Οι εικασίες για το ποιο μπορεί να ήταν εκείνο το νησί, αρχίζουν από την Νορβηγία και φτάνουν μέχρι και την Γροιλανδία.


Στις αρχές του Πρώιμου Μεσαίωνα ένας μύθος από την Ιβηρική Χερσόνησο, δημιούργησε ένα από τα πιο γνωστά νησιά φαντάσματα. Το νησί αυτό, ήταν η Αντίλλια που βρισκόταν στην άλλη άκρη του άγνωστου τότε Ατλαντικού Ωκεανού. Κατά τον μύθο, όταν το 711 οι μουσουλμάνοι κατακτούσαν την Ιβηρική Χερσόνησο, εφτά χριστιανοί επίσκοποι, για να αποφύγουν την αιχμαλωσία, έπλευσαν προς τον άγνωστο ωκεανό και έφτασαν σε ένα νησί όπου ίδρυσαν εφτά οικισμούς. Όταν ο Κολόμβος έφτασε στην Αμερική και οι Ισπανοί άρχισαν να εξερευνούν την ευρύτερη περιοχή, το όνομα του ανύπαρκτου - όπως αποδείχθηκε - δόθηκε στις σημερινές Αντίλλες. 


Βορειότερα της Αντίλιας, ένα ακόμα νησί δημιούργημα των μεσαιωνικών θρύλων ήταν το Σατανάζες όπου ήταν γεμάτο από δαίμονες οι οποίοι επιτίθονταν σε όποιο πλοίο πλησίαζε την περιοχή. 


Τον Μεσαίωνα, όταν έφτασε η πυξίδα στην Ευρώπη, έπρεπε να εξηγηθεί γιατί η βελόνα σε όλα τα σημεία του κόσμου, δείχνει πάντα τον βορρά. Μέχρι οι μεταγενέστεροι επιστήμονες να ανακαλύψουν την πραγματικότητα, επικρατούσε η πεποίθηση πως οι πυξίδες μαγνητιζόντουσαν από ένα μεγάλο βραχώδες νησί, το οποίο βρισκόταν ακριβώς πάνω στον Βόρειο Πόλο. Το νησί αυτό ήταν το Ρούπες Νίγκρα. 


Στις αρχές του 16ου αιώνα, όταν οι Ισπανοί είχαν αρχίσει να εξερευνούν τις δυτικές ακτές της Αμερικανικής ηπείρου, ανακάλυψαν το νότιο μέρος ενός νησιού το οποίο ονόμασαν Νησί της Καλιφόρνια. Με τον καιρό όμως, συνεχίζοντας την εξερεύνηση βορειότερα ανακάλυψαν πως η Καλιφόρνια, δεν είναι νησί αλλά μια μεγάλη χερσόνησος. Η χερσόνησος αυτή, είναι η σημερινή Μπάχα Καλιφόρνια του Μεξικό. 




Οι Ιρλανδικοί μύθοι του μεσαίωνα, δημιούργησαν ένα ακόμη νησί το οποίο έχει συμπεριληφθεί σε αρκετούς χάρτες της εποχής. Το νησί αυτό, ονομαζόταν Μπρασίλ και βρισκόταν κάπου ανοιχτά του Ατλαντικού ωκεανού, δυτικά της Ιρλανδίας. Σύμφωνα με τον μύθο, το νησί αυτό, καλυπτόταν διαρκώς από ομίχλη η οποία έπαυε για μία μέρα κάθε εφτά χρόνια. Η ομοιότητα του ονόματος του νησιού με την ονομασία “Μπρασίλ” που έδωσαν οι Πορτογάλοι στην Βραζιλία, δεν σχετίζεται και είναι καθαρά συμπτωματική. 


Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου